Şanlıurfa’nın Fırat Nehri kıyısındaki güzide ilçesi Birecik, tarih boyunca Anadolu ile Mezopotamya arasındaki ticaret yolları üzerinde önemli bir köprü görevi görmüştür. İlçenin doğal yapısı, iklimi ve Fırat Nehri’nin sunduğu yaşam alanı, birçok canlı türü gibi kelaynaklar için de ideal bir üreme sahası oluşturmuştur.
Geçmişte Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaygın olarak görülen kelaynaklar, günümüzde yalnızca Birecik’te özel bir üretme istasyonunda yaşamlarını sürdürmektedir. Doğal yaşam alanlarının azalması ve çeşitli çevresel faktörler nedeniyle sayıları giderek azalan bu kuşlar, halk arasında ‘bereketin sembolü’ olarak görülmektedir. Nuh Tufanı efsanesine göre, barış için bir güvercin, yeniçağ için bir kırlangıç ve bereketin müjdecisi olarak bir kelaynak serbest bırakılmıştır.
KELAYNAKLARIN 14 ŞUBAT’TA BAŞLAYAN GÖÇÜ
Her yıl Şubat ayının ilk haftasında Birecik’e gelen kelaynaklar, 14 Şubat civarında yoğun olarak gözlemlenmeye başlar. Bu tarihin Sevgililer Günü ile çakışması, kelaynakları aşkın ve sadakatin bir simgesi olarak da görülmesine neden olur.
Birecik’te, kelaynakların gelişi şenlik havasında kutlanır. Eskiden esnaflar ve kayıkçılar, Fırat kıyısında bu özel günü kutlar, geleneksel etkinlikler düzenlenirdi. Şimdilerde ise doğa koruma çalışmaları kapsamında kelaynakların göçü daha kontrollü şekilde takip edilmekte ve bu özel olay, yerel ve uluslararası doğa gözlemcileri tarafından ilgiyle izlenmektedir.