Her ne kadar ‘’adalet’’ sözcüğünü adliyelere dolayısıyla mahkemelere atıfla kullansak da. Metodoloji de adalet sözcüğü; ilahi adalet, kişisel adalet, devletin adaleti, yöneticilerin adaleti, doğanın adaleti, sosyal adalet, onarıcı adalet, ilkel adalet ve uygar adalet gibi terimlerle de kullanılmıştır.
Bir toplumu ve milleti bir arada tutan, yozlaşmasını önleyen birkaç etkenden birisi de şüphesiz adalettir. Hava gibi su gibi elzemdir adalet duygusu bir toplum için. Değeri ne yazık ki yokluğunda ve ona ihtiyaç duyulduğunda, haksızlığa uğranıldığında anlaşılır. Belki de adaleti en iyi anlatacak olanlar ona en çok ihtiyaç duyanlardır, adaleti arayanlardır ve mücadele verenlerdir tecellisi için. Bir şeyin değerini ona en çok ihtiyaç duyan bilir.
Tarihe baktığımızda, günümüze kadar ayakta duramayan ve yıkılan medeniyetlerin yıkılış sebeplerinin en başında adaletin elden bırakılmasını göreceğiz. Adaleti keyfi, hunharca kullandıklarını ve sırat-ı müstakimden uzaklaştıklarını sonuçlarıyla beraber görmemiz mümkündür. Tarihi, geçmişimizi unutmamak için okuruz aynı zamanda ders çıkarmak için de okuruz ve araştırırız. Kimi zaman da dinleriz, bilenlerden.
Adalet sadece herhangi bir olay karşısında haklı olana hakkını vermek değildir, bu hakkı temin ederken de adil olunduğunu haklı olana hissettirmektir. Adalet yukardan aşağıya sağlanacak, empoze edilecek bir kavram değildir. Bilakis aşağıdan yukarıya, kişilerden topluma ve kurumlara geçmesi gereken bir ahlaki durumdur. Toplumu oluşturan bireylerdir, kurumların başında bireyler vardır ve adaletin beslendiği kanunları koyanlar yine bireylerdir. Bireyin adil olması ancak suya düşen bir taşın meydana getirdiği halkalar gibi adalet duygusunu yayacaktır.
Ve adalet, kendisi dışındaki her şeyi tamamlayacak olandır.