Bugünkü yazımızda Aile hekimliği nedir, toplum sağlığı için neden gereklidir halkımızın anlayabileceği dilden ifade etmeye çalışacağım.
Bugünkü yazımızda Aile hekimliği nedir, toplum sağlığı için neden gereklidir halkımızın anlayabileceği dilden ifade etmeye çalışacağım. İlerleyen haftalarda ise toplumumuzda sık görülen hastalıkları sağlık köşemize taşıyacağız. Amacımız halkımızı bilinçlendirip daha etkin sağlık hizmetlerine ulaşımını sağlamaktır.
Önce aile hekimliği nedir ile başlayalım;
Aile hekimliği kişilerin ve ailelerin sağlık hizmetlerine ulaşımını sağlayan önemli bir sağlık hizmeti dalıdır. Aile hekimlerinin görevleri, koruyucu sağlık hizmetleri sunmak, tanı koymak, tedavi etmek ve rehabilitasyon (iyileştirme) hizmetleri vermek üzerine yoğunlaşmaktadır.
Dikkat ederseniz Aile hekimliğinin ilk görevi koruyucu sağlık hizmeti olarak ifade edilmiştir. Daha sonraki görevleri arkasından sırayla sıralanmıştır. Yani koruyucu sağlık hizmeti aile hekimliğinin olmazsa olmaz ilk mihenk taşıdır.
Peki nedir koruyucu sağlık hizmeti? Koruyucu sağlık hizmetleri, kişilerin ilerleyen zamanlarda karşılaşabilecekleri hastalık ve sakatlık risklerini en aza indirmek amacıyla sunulan hizmetlerdir. Yani kişi hasta olmadan onu hasta edebilecek durumların kendisine açıklanması ve ifade edilmesidir. Örnek olarak çok yağlı beslenmenin, hareketsiz yaşamın, aşırı kilo almanın, stresli bir hayat tarzının, sigaranın vb durumların kalp damarlarına zarar verebileceği ve kalp krizi riskinin artabileceğinin anlatılması. Kalp krizi riskini azaltmak için Aile hekiminin kendisine sağlıklı bir hayat sürmesi gerektiğini açıklaması ve rehberlik etmesi bir koruyucu sağlık hizmetidir. Diğer bir örnek olarak da aşırı derecede tuz tüketimini yüksek tansiyona sebep olabileceğini yüksek tansiyondan kaçınmak için ideal tuz tüketmesi gerektiği ayrı bir örnek olarak verilebilir. Bu örnekleri şeker hastalığı, kanser, guatr vb hastalıklar içinde sıralayabiliriz.
Amaç hastalıklar çıkmadan önlemini alıp aile hekiminizi sağlık konusunda rehber edinmektir.
Tanı ve tedavi vermek.:Aile hekimleri kendi nüfuslarına kayıtlı olan kişilerin şikayetlerini sağlık ocağında dinler akabinde muayene kısmına geçer. Muayene aslında hastanın içeri girmesiyle aile hekiminin gözleri ile gözlemlemesi ile başlar. Hastada solukluğu, halsizliği, sarılığı veya bir yarayı gözlemleyebilir. Daha sonra elle hissederek muayene eder ağrının yerini, şişlik vbleri kontrol eder, bir sonraki muayene ise dinleyerek incelemeyle olur kalp, akciğer ve barsak seslerini dinleyebilir. En son olarak hafif vurarak inceleme yaparak iç organların durumun hakkında fikir sahibi olabilir. Aile hekiminiz yaşamsal bulgularınız ateş, kalp atışınız, nefes alıp verme hızınız ve tansiyon ölçütken sonra gerekli tahlil ve tetkik sonucunda size tanı koyup tedavinize başlayacaktır. Eğer ileri düzeyde hastalık düşünüyorsa sizi bir üst merkeze yönlendirecektir.
Tanı ve tedavi sadece hekimi ilgilendirmez gelen hastanın kendi şikayetlerini çok iyi ifade etmesi tanı ve tedavi protokolünü oluşturabilmesi için azami derece önemlidir. Hastanın şikayetlerini bir kağıda yazması hastanın şikayetlerini unutmayıp Aile hekimine ifade etmesine yardımcı olacaktır.
Rehabilitasyon, bireylerin sağlık, işlevsellik ve yaşam kalitesini artırmayı amaçlayan bir dizi tedavi ve süreçleri kapsayan bir terimdir. Bu süreç, hastalık, yaralanma veya engel nedeniyle kaybedilen yeteneklerin geri kazanılması veya en üst düzeye çıkarılması için tasarlanmıştır.
Aile hekimi rehabilitasyon konusunda fiziksel, sosyal ve ruhsal olarak çok yönlü olarak danışmanlık sunar. Kendi nüfusuna kayıtlı olarak kaza geçirmiş bir hastanın ağrıları için ağrı kesici yazabilir . Sosyal yaşama katılması için teşvik edebilir ve psikolojik olarak destek olabilir.
Aile hekimliği ülkemizde toplum ve bireyler tarafında gerekli önemi görmese de sağlığın temel taşlarından biridir.. Gelişmiş toplumlarda birinci basamak yani aile hekimliği çok değerli, önem verilen bir sağlık hizmet kurumudur. Gereksiz sağlık harcamalarının önüne geçmesi ayrıca üst basamak sağlık tesislerinde yoğunluk azaltması gibi faydaları mevcuttur. Aile hekimliği doğumdan ölüme kadar toplumun sağaltılmasında görevlidir. Kişinin hayatının her aşamasında yanındadır. Diğer uzmanlık bölümler için bunu söylemek mümkün değildir.
Dr. Mehmet ARIK
