Günlük dilde aile şirketi dediğimizde, bir ailenin bireylerinin herhangi bir girişimde bulunarak, en az iki neslin birlikte çalıştığı ve temel amacı ailenin geçimini sağlamak olan kuruluşlardır. Dede veya baba yönetim kurulu başkanıdır, şirket hisselerinin tamamına yakını yönetim kurulu başkanına aittir. Dünya genelinde ve ülkemizde de en fazla bu tür yapıda olan şirketler bulunmaktadır.
Kurucu sendromu, en basit haliyle değişime ve yeniliğe dirençtir. Değişim ve yeniliğe olan direncin herhangi bir oluşumu kuran kişi tarafından gösterilmesidir. İngilizce de ‘’founder's syndrome’’ denilmektedir.
Aile şirketlerinde tabii olarak kurucu olan kişi liderlik vasfına sahip ve girişimci ruhlu kişidir. Aile üyelerini de etrafında topladığında daha hızlı büyüme katetmektedir. Kurucu kişi zamanında yenilikler yapmadığında ve yetenekli aile bireylerine yetki vermediği zaman şirket büyümede yavaşlamaya başlar.
Bir şirketi kurmak farklı bir durum, onu ayakta tutmak farkı bir durum ve büyümesini sağlamak farklı bir durumdur. Kurucunun, işletmenin belirli bir büyüklüğe ulaşmasından sonra gereken idari becerileri ve liderlik yetenekleri konusunda sınırlı kalması durumunda, işletmenin büyümesi ve gelişmesi olumsuz yönde etkilenir.
Kendisinden sonrasını planlamayan, bundan kaçan aile şirketi kurucusu, vefatıyla şirketinde kapanmasının ve mal varlığının parçalanmasına neden olur. Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD) verilerine göre aile şirketlerinin ortalama yaşam süresi 34 yıldır. 34 yıl normal bir insan ömrünün neredeyse yarısına tekabül etmekte. Bu da demektir ki genel olarak aile şirketleri bir sonraki kuşağa geçmiyor. Aile şirketlerinin sadece kurucu sendromundan dolayı kapandığını söylemek doğru değil ancak etkisi azımsanamaz.
Kurucu sendromunun farkında olmak ve gerektiğinde profesyonel yönetim ekiplerine yetki vermekte bir liderlik vasfıdır. Bu şekilde kurucu olan kişi çeşitli denetim mekanizmalarıyla denetim sağlayarak aile şirketinin sürdürülebilirliğine katkıda bulunur. Unutmayalım ki şirket tüzel kişilikleri insan ömründen daha uzun hedef ve hayaller için kurulurlar.