Diyarbakır’ın batısında yer alan ve tarihi surlarının önemli bir parçası olan Urfa Kapı, aynı zamanda Rum Kapısı olarak da bilinir. Bu tarihi kapı, sadece şehrin savunması için değil, aynı zamanda bölgenin kültürel ve tarihi mirası açısından da büyük bir öneme sahiptir.
Urfa Kapı’nın bugünkü görünümü, Artuklu dönemi izlerini taşıyan ve Sultan Mehmet döneminde gerçekleştirilen restorasyonlarla şekillenmiştir. Yapının üzerinde yer alan bir kitabe, bu restorasyonu ve dönemin hükümdarının katkılarını belgeliyor.
Kapı, özellikle üzerindeki demir kanatlar ve insan ile hayvan figürleriyle dikkat çeker. Bu figürler, zamanın sanatsal anlayışını ve o dönemin estetik değerlerini yansıtıyor.
Ancak Urfa Kapı’nın önemi sadece estetik yönüyle sınırlı değil. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, bu kapı "saltanat kapısı" olarak kullanılmış.
Padişahların sefer zamanlarında açılan kapı, sefer sonrasında kapalı tutulur, bu da hem askeri hem de sembolik bir anlam taşır. Urfa Kapı, Diyarbakır’ın tarihi dokusunu ve kültürel mirasını gözler önüne seren bir yapı olarak dikkat çekiyor.
