Sosyal yaşantımızda, iş hayatımızda ve yeri geldiğinde yaptığımız ticaretlerde farkında olmadan ekonomi bilimindeki kavramları kullanırız. Bizimki gibi geleneklerine bağlı toplumlarda halen birçok şeyi büyüklerimizden gördüğümüz gibi yapmamızdan dolayı bilimsel kavramlara biraz uzağız. Ne olduğunu bilmeyiz ama kullanırız. Ticaretle iştigal halindekiler ekonomi biliminde eğitim aldıkları zaman çoğu kavramı aslında kullandıklarını ancak kavramı isim olarak bilmediklerini fark ederler.
Fırsat maliyeti de bu kavramlardan birisidir. Kavram Friedrich von Wieser tarafından bulunmuştur. Fırsat maliyetini ekonominin yanı sıra sosyal yaşantımızda da kullanırız. Bu kavram bireysel olarak, şirket hatta devlet politikalarında da kullanılabilir.
Fırsat maliyeti ekonomik bir tercih yapılırken alternatifler arasında vazgeçilen en iyi tercihtir. İhtiyaç ve taleplerimiz sonsuz iken kaynaklarımız sınırlıdır. Bu nedenle elimizdeki kaynakla karşımıza çıkan seçenekler arasında bir tercih yapmak zorunda kalırız. Vazgeçtiğimiz her seçenek bizim için birer fırsat maliyetidir.
Tercihlerimizi hayat tecrübemize, aldığımız tavsiyelere, içinde bulunduğumuz piyasa hakkındaki öngörülerimize göre yaparız ve tabii olarak kaynağımıza göre. Ekonomik tercihleri sadece kaynağa da indirgememek gerekir, etki eden kişinin özelinde birçok sebep olabilir.
Şu an her ne yapıyorsanız, bu yazıyı okumak dahi yerine yapacağınız her şey sizin için fırsat maliyetidir. Bazen bize basit gelen ama aslında öyle olmadığını o işi kendi başımıza yapmaya kalktığımızda anladığımız durumlar olur. O işi yapmak için kendi işimizden feragat ederiz. Sonra oturup hesap yaptığımızda aslında zarar ettiğimizi anlarız. Feragat ettiğimiz işimiz başkasına ait işi yaparken fırsat maliyetidir. Diyelim ki, evimizde boyanması gereken bir oda var. Boyacı bizden 400TL talep etti. Biz de boyacıya yaptırmak yerine kendimiz yapmaya karar verdik. Kendi hesabımıza göre 250TL’ ye boya işini halledebilirdik. Boyayı yaptık ancak boya işine ayırdığımız süre içerisinde kendi işimizi yapsaydık 600TL kazanacaktık. Karar vermeden önce fırsat maliyetini göz önünde bulundursaydık hem boyacıya 400TL verecektik hem de 200TL cebimize para girmiş olacaktı.