Emekli Olamayanların SGK Primleri İade Edilir Mi?

<p>Emekli olamayan veya emeklilik şartlarını sağlayamayan sigortalılar, belirli durumlarda SGK primlerinin toptan ödemesini talep edebilirler. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 31. maddesi uyarınca, emeklilik yaşına gelmiş olmasına rağmen yeterli prim ödemesi yapamayan sigortalılar, SGK’ya ödedikleri primleri toptan ödeme şeklinde geri alabilirler. Bu durumda sigortalının, adına yatırılan primlerin toptan ödeme şeklinde kendisine verilmesi mümkündür. Toptan ödeme işlemleri, 5510 sayılı Kanun’un 31. ve 36. maddeleri ile geçici 5. madde kapsamında gerçekleştirilir. Yaşlılık toptan ödemesinin ihyası veya ölüme bağlı toptan ödemenin ihyası için belirli işlemler yapılır. Sigortalının yeniden sigortalılık süresi bildirilmiş olması, yeni bir sigortalılık süresinin tespit edilmesi veya borçlanma süresinin bulunması gibi durumlar, yaşlılık toptan ödemesinin ihyasını gerektirebilir. Ancak, ihya talebinin geçerli olabilmesi için yeni prim ödeme gün sayısının borçlanma ile kazanılacağı durumlarda ihya ve borçlanma taleplerinin birlikte bildirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, emekli olamayan veya emeklilik şartlarını sağlayamayan sigortalılar, SGK ile iletişime geçerek durumlarını ve toptan ödeme sürecini detaylı olarak öğrenmelidir. Her durumun farklı olduğu unutulmamalı ve gerekli belgelerin tamamlanması gerekmektedir.</p>

<p>SGK primleri toptan ödeme şeklinde iade edilmezken, yaşlılık toptan ödemesi ihya talepleri üç durumda kabul edilmemektedir:</p> <ul> <li>Yeniden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmeyen kişilerin ihya talepleri kabul edilmemektedir. Yani, sigortalı olmaları nedeniyle yeniden prim ödemesi yapılmamış olanlar yaşlılık toptan ödemesi ihya talebinde bulunamazlar.</li> <li>Toptan ödeme ile tasfiye edilen sigortalılık süreleri haricinde yeni bir sigortalılık süresi tespit edilemeyen kişilerin ihya talepleri kabul edilmemektedir. Yani, yeni bir sigortalılık süresi bildirilmemiş olanlar yaşlılık toptan ödemesi ihya talebinde bulunamazlar.</li> <li>Borçlanacak herhangi bir süresi bulunmayan kişilerin ihya talepleri kabul edilmemektedir. Yani, borçlanma yapabilecekleri herhangi bir süreleri olmayanlar yaşlılık toptan ödemesi ihya talebinde bulunamazlar.</li> </ul> <p>Bu üç durumda yaşlılık toptan ödemesi ihya talepleri kabul edilmez. Ancak diğer durumlarda, ilgili belgeler ve şartlar yerine getirilerek yaşlılık toptan ödemesi ihya talebinde bulunulabilir. Başvuru yapacak kişiler, SGK primleri hakkında SGK ile iletişime geçerek durumlarını detaylı olarak öğrenmeli ve gereken belgeleri tamamlamalıdır.</p>

<p>Ödenen primlerin geri alınması konusunda belirli bir düzenleme bulunmaktadır. Prim iadesi sadece emeklilik primlerini kapsamaktadır, diğer primlerin geri alınması mümkün değildir. Çalışırken ödenen toplam primin %34,5’lik kısmı, yani işçi payına düşen ve uzun vadeli sigorta kollarını (malullük, yaşlılık ve ölüm) ifade eden emeklilik primleri geri alınabilmektedir. Bu primler işveren payları ve genel sağlık sigortası payını kapsamamaktadır. İşçi adına ödenen genel sağlık sigortası payının ve işveren paylarının geri alınması mümkün değildir. Yani, sadece emeklilik primleri olan %9’luk kısmın iadesi yapılabilmektedir.</p>

<p>SGK prim iadesi konusunda, işçi adına sigorta primine esas kazanç üst sınırını aşan ödemelerin yapıldığı durumlar dikkate alınır. Prime esas kazanç üst sınırı, belirli bir dönem için geçerli olan prime esas alt kazancın belirli bir katıyla sınırlandırılmıştır. Eğer bir kişi çok yüksek ücret alıyorsa veya birden fazla işverene bağlı olarak çalışıyorsa, prim ödemeleri prime esas kazanç üst sınırını aşabilir. Bu durumda, kişinin adına fazla ödenen prim tutarını geri talep etme hakkı vardır. Ancak, iade talep edilen tutar sadece işçi payına düşen uzun vadeli sigorta kollarına ait tutarları kapsamaktadır. İşverenlerin ödediği primlerin iadesi söz konusu değildir. Örneğin, 2020 yılında iki ayrı işverene ait iş yerinde çalışarak toplamda 30.000 TL brüt ücret alan bir işçi, tavanı aşan (22.072,50 TL) 7.927,50 TL’lik kazanç üzerinden kesilen SGK primlerini geri talep edebilir.</p>