Şanlıurfa'nın Viranşehir ilçesinin Altınbaşak Köyü yakınlarında yer alan Mervana Gölü, hem tarihi hem de doğal güzellikleriyle dikkat çekiyor.
Karacadağ’dan gelen mevsimlik yağışlarla beslenen göl, yaz kış su tutmaya devam ediyor ve çevresindeki sulama kaynaklarıyla beslenen 2 dönümlük alanda yer alıyor.
Mervana Gölü’nün çevresi, eski jeolojik dönemlere ait kaya şekilleriyle dolu, bu da bölgenin tarihsel önemini gözler önüne seriyor. Gölün ismi, çevre köylerde yaşayan Êzîdî Mervani Aşireti’nden alınmış. Bölgede halen bu aşirete bağlı köylerin bulunması, yerel kültürün derin köklerine işaret ediyor.
Tarihi kayıtlara göre, Mervânîler'in Diyarbakır merkezli bir devlet kurduğu dönemde, Viranşehir bölgesi bu devletin etki alanı içinde yer alıyordu. Mervana Gölü’nün isminin, Mervânîler’in bu bölgedeki varlığından kaynaklandığı düşünülüyor.
Gölün hemen kuzeyinde yer alan Kanîye Gesi adı verilen pınar, bölgenin su kaynaklarının önemli bir parçası. Kürtçe "Kanîye Gesi" olarak bilinen bu pınarın adı, bölgede geçmişte Milli Aşireti ile çatışan Geys aşiretinin adını taşıyor. Pınar, sürekli olarak akan suyu ile bölge halkının su ihtiyacını karşılıyor.
Mervana Gölü, sadece tarihi açıdan değil, doğa açısından da büyük bir öneme sahip. Göl çevresi, çeşitli yaban kuşlarına ev sahipliği yapıyor.