Urfanatik-Şanlıurfa kurak ve sıcak iklimine rağmen tarım sektöründe öncü olmaya devam ediyor. GAP yatırımı ile tarımda daha aktif hale gelen kent geleneksel sulama sistemleriyle topraklarına zarar mı veriyor?
Çiftçilerin geleneksel yöntemlere olan bağlılığını eleştiren Ziraat Mühendisi Mustafa Tay, bu davranış için vahşi sulama ifadesini kullandıklarını belirtti.
Peki Şanlıurfa’da tarımla uğraşan kent sakinlerinin sulama esnasın da en sık yaptığı hata ne, bu hatalar nasıl giderilir?
Tarım ve Orman Bakanlığının çiftçiler için çalışmalar yürüttüğünü belirten Mühendis Tay, vatandaşların bu fırsatlardan mutlaka faydalanması ve toprakları doğru sulama ile daha verimli hale getirilmesi gerektiğini aktardı.
Urfanatik mikrofonlarına konuşan Ziraat Mühendisi Mustafa Tay Şanlıurfa’da sulamaya dair önemli açıklamalarda bulundu.
VAHŞİ SULAMA NEDİR?
Sulamadaki yanlışları aktaran Ziraat Mühendisi Mustafa Tay; “Sulama üzerine bölgemizde gerçekten çok ciddi yanlış uygulamalar var. Bununla ilgili birçok akademisyen hocalarımız sektörde görev yapan meslektaşlarımız, gerekli yayın yapım çalışmalarını yapmalarına rağmen hala bazı bölgelerde çiftçilerimiz çok yanlış bir şekilde sulama yapıyorlar. Şimdi 2025'e geldik. Dünyada ciddi anlamda bir iklim dengesizliği var. Suyun çok aşırı derecede önemli olduğu bir dönemdeyiz. Çiftçilerimizin sorunu vahşi sulama diyoruz. Salma sulama ile ilgili yapılan çok ciddi yanlışlıklar var. Salma sulama yapıldığı zaman toprağın üst katmanında verimli, en verimli olduğu katmanı suyla yıkanıp gidiyor. Çiftçilerimiz buradan bir aslında topraklarındaki verimlerin orta ve uzun vadede düştüğünün farkında olmuyor. Taşıma suyu yapılan yerlerde salma sulama taban suyunu aşırı derecede yükseltiyor aşırı derecede yükselttiği için bitkilerde, köklerde boğulma gibi, fungusal hastalıklar gibi sıkıntılar oluyor. Onlarda da ekstradan bir ilaç girdi maliyeti oluyor çiftçilerimize. Taşıma suyu değil de huyu suyuyla, taban suyuyla sulama yapılan yerlerde de taban suyu her yıl belli bir seviye geriye çekiliyor. Taban suyu ne kadar aşağı inerse hem enerjide büyük bir külfet oluyor elektrikte büyük bir maliyetle karşılaşıyoruz. Taban suyu dediğimiz şey aslında bir katman olarak toprağı da yukarı seviyede tutuyor. Bu seviye aşağı çekildikçe devasa büyük obruklarla karşılaşma durumumuz olabiliyor” sözlerini sarf etti.
“KURU BÖLGEDE BUĞDAYLAR ÇİMLENMEDİ”
Kurak geçen bir kış diyen Ziraat Mühendisi Mustafa Tay; “Normal şartlarda Ekim- Kasım ayında biz buğdayı eker yağışlarla onları güzel bir şekilde çimlendirir ocak ayında da azotlu gübreleri atardık, üst gübreleri atardık. Biz ikinci aya geldik hâlâ yağmuru bekliyoruz. Birçok kuru bölgede buğdaylar çimlenmedi kuyuyla sulama yapılan yerlerde buğdayların durumu çok iyi ama orada da yapılan yanlış uygulamalar toprağımıza ve cebimize zarar veriyor” ifadelerinde bulundu.
“VAHŞİ SULAMAYLA TARIMDA EROZYON”
Bununla ilgili nasıl bir tedbir alınabileceğini aktaran Ziraat Mühendisi Mustafa Tay konuşmasında; “ Tarım Bakanlığı'nın bununla ilgili çalışmaları var. Basınçlı sulama sistemleri dediğimiz damla sulama, yağmurlama sulama sistemleri üzerine çok ciddi, çok güzel hibe teşvikler veriliyor. Ve Tarım Bakanlığımız özellikle buna yönelimle ilgili hassasiyetini ön planda tutuyor. Bugün bir damlama sulamayla, yağmurlama sulamayla yapılan çiftçilik, üreticilik, salma sulamayla yapılan çiftçilik ve üreticiliği hem ekonomik anlamda çok daha faydalı hem verim üzerine çok ciddi etkileri var hem de toprağımızın orta ve uzun vadede korunmasını sağlıyoruz. Bugün damla sulamayla bir sulama yaptığımız zaman bitkinin ihtiyaç duyduğu gübrelemeyi çok güzel bir şekilde verebiliyoruz. Verdiğimiz gübre yıkanmadan bitkinin alabileceği kök bölgesinde kalıyor bitki ondan çok güzel bir şekilde istifade edebiliyor. Normal şartlarda bir salma sulamayla metrekarede kullandığımız suyun onda biri kadarını damla sulamayla veriyoruz. Yani suyun kullanımından çok ciddi tasarruf ediyoruz, enerjiden çok ciddi tasarruf ediyoruz ve bir bitki yetiştirmek için verimini ciddi anlamda yükseltebilmek için verdiğimiz gübrenin etkisini çok güzel yükseltiyoruz. Bizim topraklarımızın en verimli olduğu bölge 0.30 cm dediğimiz mikro ve makro elementlerin en yoğun olduğu bölge 0.30 cm'lik katmanda bulunuyor ve bu katmanın en üstü aslında toprağın en verimli olduğu yer. Biz sprinkle, damla sulama yaptığımız zaman onu olduğu yerde muhafaza edebiliyoruz. Ama salma sulama, vahşi sulama yaptığımız zaman o toprağın çözünen üst katmanı o suyla beraber yıkanıp gidiyor. Ve biz farkında olmadan yaptığımız bu yanlışlarla toprağımızı erozyona uğratıyoruz” ifadelerine yer verdi.
