Fıstık fiyatları bu yıl beklentilerin altında kaldı. En yüksek fıstık üretimine sahip Şanlıurfa’da da fıstık üreticileri fiyatlarda yaşanan düşüş nedeniyle mağduriyet yaşıyor.
Geçen yıl 120 TL’den işlem gören su altı fıstığın kilogramı, bu yıl 90-120 TL, yine geçen yıl 350 TL olan kavlak fıstık ise bu yıl 295 TL’den satılıyor.
Artan maliyetlere rağmen fıstık fiyatlarında yaşanan düşüş nedeniyle Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Şanlıurfa Milletvekili Ömer Öcalan, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya soru önergesi verdi.
Milletvekili Ömer Öcalan, soru önergesinde şu ifadeleri kullandı;
“ Urfa’da temel geçim kaynaklarından biri olan fıstık hasadı sürerken serbest piyasada tüccarlarının belirlediği fıstık fiyatı fıstık üreticisini memnun etmemektedir. Çiftçilerin elektrik, su, gübreleme masrafları geçen yıla oranla yüzde yüzün üzerinde artarken, fıstık üreticileri geçen yıl sattıkları fiyata dahi ürünlerini satamamaktadır. Geçen yıl 120 TL’den işlem gören su altı fıstığın kilogramı, bu yıl 90-120; geçen yıl 350 TL olan kavlak fıstık ise 295 TL’ye alıcı bulmaktadır.
Fıstık alım fiyatları buğday, arpa, fındık, çay gibi TMO tarafından belirlenmediği gibi devletin fıstık alımı yapmadığı ve fıstık piyasasına müdahalede bulunmadığı bilinmektedir. Fıstık üreticisine üretim maliyetlerini azaltmaya yönelik yeterince mazot-gübre desteği de verilmemektedir.
Mazot, işçilik ve gübre maliyetlerinin yüksekliği, sulama sorunu, hasat zamanında artan hırsızlık gibi birçok sorunla karşı karşıya kalan fıstık üreticileri emeklerinin karşılığını alamamaktadır. Bir fıstık ağacının yetişmesi için en az 20 yıl emek veren çiftçiler, ürünlerini tüccarların belirlediği fiyatlarda satmaya adeta mecbur kalmış, bu sene en az 300 bin ton rekolte fıstık bekleyen çiftçinin emeği fıstık borsasının insafına terkedilmiştir.
Bu bağlamda;
1. Tüccarların fıstık fiyatlarını düşürerek fıstık üreticisinin ürünlerini çok ucuz fiyatlara satmak zorunda bıraktığı iddiaları doğru mudur?
2. Tüccarların ve aracıların fıstık piyasasını olumsuz yönde etkilemesinin önüne geçmek için bakanlığınız tarafından denetim yapılmakta mıdır?
3. Fıstık üreticisinin emeğini hiçe sayarak fıstık piyasasını etkileyen tüccar veya aracılar için bakanlığınızca herhangi bir yaptırım uygulanmakta mıdır?
4. TMO’nun fıstık için taban fiyat uygulaması ya da devletin fıstık piyasasını düzenlemeye yönelik fıstık alımı yapması ile ilgili bir çalışması olacak mıdır?
5. Mazot, işçilik ve gübre maliyetlerini azaltmaya yönelik fıstık üreticisine destek verilmekte midir? Ne kadar destek verilmektedir?
6. Fındık, çay gibi birçok ürüne taban fiyatlaması uygulaması yapılırken Antep fıstığına yönelik taban fiyat uygulaması yapılmamasının nedeni nedir?
7. Üreticinden düşük fiyatlarla alınan fıstığın vatandaşlara çok pahalıya satılmasını önlemek için bakanlığınızın herhangi bir çalışması var mıdır?
8. Bakanlık olarak Antep fıstığıyla ilgili fiyat dengesi sağlayarak üretilen fıstıkları koruyucu birlik ya da kooperatif kurmayı planlıyor musunuz?