Geçtiğimiz yıl civar illerde yaşanan depremlerin etkisiyle sarsılan Şanlıurfa'da, üst üste depremler yaşanmaya başladı. 22 Ocak'ta merkezüssü Karaköprü Maşuk olan 2.3 şiddetinde deprem paniğe neden olmuştu. Aynı gün içerisinde üç kez sallanan kentte yeni bir fay hattının oluştuğu yönünde dedikodular dolaşmaya başladı. Ancak yeni bir fay hattının oluşumu için uzun yıllar gerekiyor.

Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sait Şahinalp, kentteki fay hattı ve depremlerle ilgili Urfanatik'e konuştu. Şanlıurfa'daki deprem şiddetlerinin 1.4 ile 2.2 arasında değiştiğini söyleyen Şahinalp, "Bunların çoğu hissedemeyeceğimiz depremler, ancak 4.0'ın üzerinde olduğu zaman hissedebiliyoruz" diye konuştu.

"DOĞU ANADOLU FAY HATTI AFRİKA’DAN GELİR"

Doğu Anadolu fay hattının Afrika’dan geldiğini ifade eden Şahinalp, "Son olarak gerçekleşmiş olan depremler yeni bir fay hattı oluşturmaz. Bunlar var olan fay hatlarının üzerinde gerçekleşir" diyerek şöyle devam etti: "Öncelikle bugünden itibaren 250 milyon yıl ile 65 milyon yıl öncesine kadar olan o dönem içerisinde Anadolu’nun bulunduğu saha güney kısmında bulunan Arabistan ile bizim kuzey kısmında bulunan Avrasya diye söylemiş olduğumuz platformlar var. Bunları birbirine uygulamış olduğumuz olduğu basınçlarla kıvrılmalar veya kırılmalar meydana geliyor. Ülkemiz içinde de var olan Güney veya Doğu Anadolu fay hattı Afrika’dan gelir Antakya üzerinde ülkemize girer ve söylemiş olduğumuz dönem içerisinde başlıyor. Kırılmalar ve kıvrılmalar devam ediyor kuzey ve güney yöndeki basınçlar nedeniyle."

ŞANLIURFA’DA KAÇ FAY HATTI VAR

Bozova, Samsat ve Kalecik’te 3 tane fay hattı olduğunu hatırlatan Şahinalp, "Bugünden itibaren yaklaşık 5 milyon yıl ile 2 milyon yıl öncesinde gerçekleşen bir olay ve buna bağlı olarak ilimizi de etkileyen fay hattı oluşmuş oluyor. Oluşan fay hatları kuzeyde Adıyaman’ın da bulunmuş olduğu sahanın güney kısmında bulunan fay hatlarıdır. Bozova, Samsat ve Kalecik diye 3 tane fay hattı var" dedi.

"HARRAN OVASI 10 MİLYON YIL ÖNCE OLUŞTU"

"Kuzey batı, güney doğuya uzantılı olarak gerçekleşir ve Harran Ovasının doğu ve batı kısmından da aşağı doğru iner" diyen Şahinalp, "Harran Ovasında gerçekleşmesi ve oluşumu 10 milyon yıl öncesinde oluşmuş olan fay hatlarındandır yani halkın anlayacağı dil ile, kırık veya çatlakların bulunmuş olduğu alandan itibaren çökmenin gerçekleşmesiyle ova burada oluşmuş oluyor. Suruç ovası da yine bunun bir örneğidir. İlimizde de gerçekleşmiş olan fay hatların oluşumu da bu tarzdır" ifadelerine yer verdi.

“YENİ BİR FAY HATTI OLUŞUR MU?”

Peki yeni bir fay hattının oluşumu ortalama ne kadar sürer? Şahinalp, bu soruya ise şu şekilde yanıt verdi: "Yeni bir fay hattı söylemiş olduğumuz gibi milyon yıllar sonra oluşabilir ve özellikle son günlerde, hatta geçen yıllar itibariyle son 1-2 yıl içerisinde meydana gelen depremlerden baya bir etkilendik. Hem kendi il içerisinde oluşmuş olan depremlerden hem de komşu illerden de meydana gelen depremlerden etkilendik."

ŞANLIURFA HANGİ KUŞAKTA?

Deprem tehlikesinin yüksek olduğu illerin kuşaklara göre 5'e ayrıldığını ekleyen Şahinalp, şunları kaydetti: "5 tane tehlike kuşağı var, biz bu kuşaklar içerisinde 3’üncü sıradayız il olarak ama daha sonradan AFAD’ın paylaşmış olduğu haritada ülkemiz içerisinde tehlikenin en az olduğu illerin bir tanesindeyiz. Tektonik olarak yeni bir fay hattının oluşması gerçekleşmez ama var olan fay hatlarının üzerinde de, ki bunlarda barajlardan da itibaren Adıyaman’ın ve Lice’nin güneyinden itibaren bizim il sınırlarına kadar hatta Harran Ovasının güneyi de hissedilebiliyor."

BİR AYDA 10 DEPREM

Son olarak "Depremleri hissetmemizin nedeni de, ülkemizin güney kısmında bulunan saha çoğunlukla düz sahadır gevşek bir sahadır buna bağlı olarak da bu sahalarda deprem oluşursa dolgu sahası olan bu sahalar çok iletkendir, bundan dolayı da oluşan depremleri çok rahat hissedebiliyoruz" diye konuşan Şahinalp, son bir ay içerisinde Şanlıurfa'da 10 deprem meydana geldiğini şu sözlerle açıkladı: İlimiz içerisinde de son bir ay içerisinde yaklaşık 10 tane deprem meydana gelmiş ve büyüklüğü düşük ölçekte... Yani 1 ile 3 büyüklüğünde olan depremler. Son yıllar itibariyle il içerisinde gerçekleşen depremler içerisinde 4.6’lık deprem gerçekleşiyor, ki bizim bulunduğumuz alan tali bir alan yani içinde bulunduğumuz alanda ana fay hatlarının olmaması nedeniyle 5'te büyük ölçekte depremler gerçekleşmiyor."