Vitamin kelimesi, Latince yaşam anlamına gelen “vita” sözcüğünden gelmektedir. Vitaminler vücut fonksiyonlarının düzenlenmesi ve devamlılığında önemli bir rol oynar. Vitaminler 2 grupta incelenir:
Yağda eriyen vitaminler (A,D,E,K)
Suda eriyen vitaminler (C ve B grubu)
İnsan sağlığının korunması için elzem olan vitaminler her birinin vücuttaki görevi, günlük alınması gereken miktar, besin kaynakları ve yetersizliklerinde oluşan durumlar farklıdır. Vitaminler sağlımız açısından vazgeçilmez maddelerdir. Dünya Sağlık Örgütü, belirli bir vitaminin fazla alınmasını değil, tüm vitaminlerin ihtiyaçlar doğrultusunda dengeli ve eksiksiz bir şekilde alınmasını önermektedir. Bunu başarabilmek için beslenme de dengeli olmalıdır. Tek veya yalnızca belirli besinlerin tüketildiği diyetler yerine, farklı sebze ve meyvelerin, farklı hayvanlar protein kaynaklarının, tahılların, süt ürünlerinin yer aldığı bir diyet uyguladığınızda vitamin ihtiyacınızı daha iyi karşılamış olursunuz.
VİTAMİN TAKVİYESİ FAYDALI MIDIR?
Bir milyon kişiyi kapsayan 277 ayrı çalışmanın sonuçlarının derlenmesi ile elde edilen verilere göre; A.B.D.'de 50 yaş üstü her on Amerikan vatandaşından yedisi günde en az üç vitamin takviyesi alıyor. Yalnızca bunamayı önleme amaçlı kullanılan vitamin benzeri takviyelerin yıllık maliyeti 3 milyar doları buluyor. Bu rakamın 2023 itibarıyla 5 milyar doları bulması bekleniyor.
Oysa bu kullanılan maddelerin hafızadaki bozulmayı önlediğine, hatta yavaşlattığına dair bile elimizde bilimsel hiç bir kanıt yok. Bunama dışındaki diğer hastalıklar için de durum pek farklı değil. Örneğin JAMA adlı çok güvenilir bir dergide yayınlanan çalışma D vitamini takviyesi almanın kalp ve damar hastalıkları gelişimini önlemediğini gösterdi.
Bunamayı önleme amaçlı olarak özellikle gelişmiş ülkelerde sekiz ayrı çeşit B vitamini, D ve E vitaminleri, omega-3, balık yağı ve kafein gibi çok çeşitli maddeler yaygın olarak besin takviyesi şeklinde kullanılıyor. Yapılan bilimsel çalışmalarda bu türlü maddelerin kullanılmasının hafızadaki bozulmayı bırakın iyileştirme veya durdurması; yavaşlattığına dâir bile herhangi bilimsel bir kanıt elde edilmemiş.
Gereksiz vitamin kullanımı fayda etmediği gibi bazen hastaya zarar da verebiliyor. Örneğin klinik çalışmalarda elde edilen şaşırtıcı bir başka bulguya göre E vitamini ve bazı antioksidanların kullanılması akciğer kanserlerinin yayılmasını arttırıyor.
Bu bilgiler vitaminlerin hiç bir zaman kullanılmayacağı anlamına gelmiyor tabii ki.
Örneğin kan düzeyi düşük olanlarda D vitamini kullanımının kemik erimesi ve böbrek yetersizliği gelişimine faydalı olduğunu biliyoruz. Diğer vitaminler için de aynı durum tabii ki geçerli. Klinik ve laboratuar olarak kanıtlanmış eksiklik durumlarında vitamin tedavisi çok faydalı, hatta hayat kurtarıcı olabiliyor.
Özetle belirtmek gerekirse; internet veya eczanelerden alıp , kontrolsüz kullanacağınız vitaminler sağlığınıza faydadan çok zarar verir. Hekiminiz vermedikçe vitamin v.s takviyesi kullanmayın!
Vitaminleri diyetimiz ile nasıl alırız? Hangi vitamin hangi besinde ne oranda var ? vitamin emilimi ve metabolizmada depo edilme şeklini bir sonra ki yazımızda ele alacağız.
GIDANIZ İLACINIZ, İLACINIZ GIDANIZ OLSUN