UNESCO dünya mirası listesinde yer alan ve ‘tarihin sıfır noktası’ olarak nitelendirilen Göbeklitepe ile ilgili yeni bir gelişme yaşandı.
Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünce alınan kararla birlikte Göbeklitepe’deki zeytin ağaçları, kazı çalışmalarının daha geniş alana yayılması için başka yere taşınıyor.
Kararla birlikte Valilik koordinesinde İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Göbeklitepe Dayanışma ve Eşgüdüm Komisyonu, Ziraat Odası, Mimarlar Odası, muhtar gibi çeşitli bileşenlerden oluşan kurulun görüşmeleri sonucunda Şanlıurfa Orman Bölge Müdürlüğü ekiplerince konuyla ilgili çalışma başlatıldı.
Kabaklama yöntemiyle yerinden sökülen ağaçlar, Orman Bölge Müdürlüğü ekiplerine teslim ediliyor.
Sökülen ağaçlar Birecik ilçesinde belirlenen alanlara dikilecekken, gerekli görülen ağaçlar ise saksılarda muhafaza edilecek.
Göbeklitepe ile Karahantepe kazılarının başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, ağaçların büyüdükçe köklerinin kalıntılara zarar vereceğini ifade ederek şunları dile getirdi:
"Ağaçlar büyüdükçe kökleri yüzeyin altındaki kalıntılara zarar verecek duruma gelmiş durumda. Dolayısıyla bunların taşınması gerekiyor. Bunun için doğru mevsimi bekledik. Şu anda ağaç taşımak için ideal bir zaman. Bölge Orman Müdürlüğü de bu ağaçları, buradan sökümü gerçekleştikten sonra rehabilite edecek. Kimileri doğrudan araziye, kimileri de saksılarda ideal zamanda dikilmek üzere saklanacak. Şu anda kabaklama yapıyoruz, ağaçları dallarından arındırıyoruz. Alman meslektaşlarımızla beraber kazı alanındayız. Ağaçların diplerini kontrollü bir şekilde temizledikten sonra onların sökümü gerçekleştirilecek ve hemen akabinde de dikilecekler."
“KAZININ GENİŞLEMESİ YÖNÜNDE BİR ENGEL”
Bölgedeki alanın büyük bir alanın zeytin ağaçlarıyla kaplı olduğunu kaydeden Karul, şunları dile getirdi:
"800 civarı ağaç var. Bunların yaşları farklı ama en büyükleri yaklaşık 15 yaşında, dolayısıyla ne çok büyük ne de çok küçükler. Yani kısa bir iş değil ama etkiledikleri alan oldukça geniş. Kaç hektar bilmiyorum ama şu an Göbeklitepe'de kazısı yapılmış alandan çok daha büyük bir alan zeytin ağaçlarıyla kaplı. Dolayısıyla bu, kazının genişlemesi yönünde önemli bir engel. Dolayısıyla doğru zamanda yapıldıktan sonra ağaç açısından bir sorun yok ama kazının önünü açacak bir karar diye düşünebilirsiniz."
“TEK BİR AĞACIN KESİLMESİNE MÜSAADE ETMEYİZ”
Tek bir ağacın bile kesilmesine müsaade etmeyeceklerini belirten Karul, cümlelerini şu şekilde noktaladı:
"Burada tek bir ağacın bile kesilmesine müsaade etmeyiz. Arkeolojik alanı ne kadar koruyorsak onun üzerindeki yaşayan çevreyi de korumak işin doğası gereği yapmamız gereken bir şey. Onun için doğru zaman beklendi, doğru yöntemle taşınacaklar. Arkeolog olarak biz karar veremeyiz kuşkusuz nasıl yapılacağına. Dolayısıyla öncelikle koruma kurulunun taşınmasıyla ilgili bir kararı var. Ardından Tarım ve Orman İl Müdürlüğünün, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının, zeytin enstitülerinin, STK'lerin ve Göbeklitepe Danışma ve Eşgüdüm Komisyonunun görüşleri var."
