Şanlıurfa, Türkiye’nin pamuk üretiminde lider konumda yer alarak ülke ekonomisi ve tekstil sektörü için kritik bir rol oynamaya devam ediyor. Türkiye’nin toplam pamuk üretiminin yaklaşık %42’sini karşılayan Şanlıurfa, verimli toprakları, geniş ekim alanları ve uygun iklim koşulları sayesinde "beyaz altın" olarak bilinen pamuğun en önemli üretim merkezlerinden biri olarak öne çıkıyor.
KÜRESEL ISINMANIN ETKİLERİ ŞANLIURFA’YI TEHDİT EDİYOR
Ancak küresel iklim değişikliği, Şanlıurfa’nın pamuk üretimindeki bu güçlü konumunu tehdit ediyor. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sami Doğanlar’ın açıklamalarına göre, artan sıcaklıklar, su kıtlığı ve düzensiz yağışlar Şanlıurfa’daki pamuk tarımını zorlaştırabilir. Özellikle pamuk gibi yüksek su ihtiyacına sahip bir bitkinin yetiştirildiği kurak bölgelerde, su kaynaklarının sürdürülebilirliği büyük bir sorun haline geliyor.
Prof. Dr. Doğanlar, “Pamuk üretiminde su kullanımının büyük bir kısmı yer altı kaynaklarından karşılanıyor. Ancak su kaynaklarının azalması ve kuraklık, üretimde verim kaybına yol açabilir. Ayrıca düzensiz yağışlar ve aşırı sıcak hava dalgaları pamuk bitkisinin kritik büyüme dönemlerinde strese neden olarak kalite ve lif verimini olumsuz etkiliyor,” dedi.
KURAKLIĞA DAYANIKLI ÇEŞİTLER ÇÖZÜM OLABİLİR
Şanlıurfa’daki pamuk üreticilerinin karşılaştığı zorluklara çözüm olarak geliştirilen kuraklığa dayanıklı pamuk çeşitleri umut vadediyor. Prof. Dr. Doğanlar, GDO teknolojisi kullanılmadan geliştirilen Sasha ve Sahra 09 adlı iki yeni pamuk çeşidinin, kuraklık koşullarına daha dayanıklı olduğunu belirtti. Bu çeşitlerin bölgedeki su kaynaklarının daha verimli kullanımına katkı sağlayabileceği ve üreticilerin iklim değişikliğiyle mücadele kapasitesini artırabileceği düşünülüyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM UYGULAMALARI VE GELECEK
Prof. Dr. Doğanlar, Şanlıurfa’daki üretimin sürdürülebilirliği için yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının artırılmasını ve kimyasal gübre ile fosil yakıt kullanımının azaltılmasını öneriyor. Ayrıca, sürdürülebilir tarım uygulamalarının benimsenmesinin çevresel etkileri azaltabileceğini ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin hafifletilebileceğini vurguluyor.
TÜRKİYE’NİN PAMUK ÜRETİM HARİTASI DEĞİŞEBİLİR
Küresel iklim değişikliğinin etkileri, Türkiye’nin pamuk üretim haritasını da değiştirme potansiyeline sahip. Prof. Dr. Doğanlar’a göre, 2050’li yıllara gelindiğinde Şanlıurfa gibi pamuk üretiminde lider olan bölgelerde sıcaklık artışı ve su kıtlığı nedeniyle üretim alanları daralabilir. Ancak Marmara ve Karadeniz bölgeleri, artan sıcaklıklar nedeniyle pamuk üretimi için daha uygun hale gelebilir.
Şanlıurfa, zengin üretim kapasitesi ve deneyimiyle pamuk tarımında Türkiye’nin en önemli şehirlerinden biri olmayı sürdürse de, iklim değişikliğine uyum sağlamak ve sürdürülebilir çözümler geliştirmek bölgenin gelecekteki tarımsal başarısı için kritik öneme sahip olacak.
