Şanlıurfa’nın tarihi sokaklarında sıkça rastlanan kabaltılar, hem mimari hem de kültürel açıdan önemli yapılar arasında yer alıyor. İnşa tarihi ve ustaları tam olarak bilinmeyen bu yapılar, genellikle düz veya çapraz tonozlarla inşa edilmiş , altlarından geçen yollar sayesinde bölgeye özgü bir şehir dokusu oluşturuyor. Üst bölümleri ev olarak kullanılan kabaltılar, yerel halk tarafından “altından yol geçen evler” olarak tanımlanıyor.
Kabaltıların inşasında, Şanlıurfa ve çevresinde yaygın olarak kullanılan, halk arasında “havara taşı” olarak bilinen malzeme tercih ediliyor. Yaklaşık 5 ila 15 metre uzunluğunda ve 3-4 metre genişliğinde olan bu yapılar, kentin tarihi atmosferine katkı sunuyor.
ŞANLIURFA’NIN SOKAKLARINI SÜSLEYEN KABALTILAR
Özellikle kentin tarihi mahallelerinde yoğun olarak görülen kabaltılar, Yorgancı Sokak, Mahkeme Sokak, Hızanoğlu Sokak, Sakibiye Sokak, Kara Musa Sokak, Vatan Sokak, Örtük Sokak, Narinci Sokak, Nabi Sokak, Madenli Sokak, Tamburacı Derviş Sokağı, Tarakçılar Sokak ve Rastgeldi Sokak’ta dikkat çekiyor.
Bunun yanı sıra, Şanlıurfa’nın merkezinin dışında Birecik, Halfeti ve Siverek gibi ilçelerde de örneklerine rastlanıyor.
KABALTILAR SADECE URFA’YA ÖZGÜ DEĞİL
Bu geleneksel mimari yapılar, yalnızca Şanlıurfa ile sınırlı kalmayıp Gaziantep, Mardin, Diyarbakır, Kilis, Adana ve Kahramanmaraş gibi şehirlerde de görülüyor.
Ayrıca, tarih boyunca farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan Balkanlar, Kudüs, Mısır, Şam, Halep, Fas, Tunus, İtalya ve Yunanistan gibi bölgelerde de benzer yapılar bulunuyor.
Tarihî dokuyu koruyarak modern şehir yaşamına entegre edilen kabaltılar, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmeye devam ediyor.
