Yaşam

Şanlıurfa'da Kadın ve Erkeği Ayıran ’Tokmak’

Şanlıurfa’da geleneksel evlerin kapı tokmakları, işlevsel bir amaca hizmet etmenin yanında yaşam tarzınıda yansıtıyor. Dış kapılarında bulunan kapı tokmakları eve gelen misafirin kadın mı veya erkek mi olduğunu anlatıyor.

Abone Ol

Şanlıurfa’nın bazı evlerinde Osmanlı döneminde kalma gelenek sürüyor. Ev insanların hayatından önemli bir yere sahiptir. İnsan yaşamının büyük bir bölümünü orada geçirir, duygularını, düşüncelerini ve en çok da kişiliğini evine yansıtır. Hayatına girmek istediğimiz kişinin önce kapısını çalınır.  Normal zamanlarda ev halkı dışında kimsenin bu kapıdan izinsiz girme hakkı yoktur. Evin kapısı, aile özelinin, mahremiyetinin başladığı sınır taşı niteliğindedir.

Osmanlı Devleti'nden bu yana halk arasında çeşitli manalara gelen ritüeller Şanlıurfa'da hala varlığını sürdürüyor.

KADIN ERKEK KAPI TOKMAKLARI

Kapının üzerinde ana tokmak ve ana tokmağın altında küçük bir tokmak daha bulunur, kalın ses geliyorsa kapıyı çalanın erkek, ince ses geliyorsa kapıyı çalanın kadın olduğu bilinirdi. Bazı örneklerde çocukların boyunun yetişemeyeceği düşünülerek üçüncü bir kapı tokmağı da eklenmiştir.

ZENGİN FAKİR KAPI TOKMAKLARI

Kapı tokmakları üzerinden ailelerin sosyal ve kültürel kimlikleri anlaşılmaktadır.  Fakir evlerdeki kapı tokmakları ince, basit, demir ve halkalar şeklindedir. Zengin evlerdeki kapı tokmakları kalın, ağır, süslü ve pirinçtendir.