1920 yılında Fransız işgaline karşı direnen Urfa halkı, büyük bir zafer kazanarak şehri düşmandan temizledi. Bu zaferin coşkusu, bugün hâlâ dillerden düşmeyen “Tılfındır Hastane Türküsüne ilham oldu.
FRANSIZ İŞGALİ VE DİRENİŞİN BAŞLANGICI
Birinci Dünya Savaşı sonrası, Urfa Fransızlar tarafından işgal edildi. İşgal kuvvetlerinin büyük bir kısmı, daha önce Urfa’dan göç eden Ermenilerden oluşuyordu. Şehir halkı bu işgale karşı koymak için uzun süre mücadele etti ancak Fransızların üstün silah gücü karşısında kesin bir başarı elde edemedi.
ON İKİLER KOMİTESİ KURULDU
Urfa halkı, işgali sonlandırmak için On İkiler Komitesi adında bir direniş örgütü kurdu. Bu komite, aşiret reisleriyle iş birliği yaparak stratejik bir plan geliştirdi. İlk hedef, Fransızlara gelen yardımları kesmekti.
Komitenin başarılı planları sonucunda, Fransızlar zor durumda kaldı ve şehirden ayrılmak zorunda kaldı. Ancak, güvenliklerini sağlamak için Urfa’dan çıkarken bazı ailelerden rehineler aldılar.
AKABE MEVKİİ’NDE ÇATIŞMA
Fransızların şehri terk ederken rehineleri yanlarında götürmek istemesi üzerine, Urfa çeteleri Akabe mevkiinde pusu kurdu. Fransızların geçişi sırasında çatışma başladı ve yaklaşık altı saat sürdü.
Bu çatışmada Fransız askerlerinin çoğu öldürüldü. Ancak Urfa çeteleri de büyük kayıplar verdi; birçok kahraman şehit düştü veya yaralandı.
ZAFERİN TÜRKÜYE DÖNÜŞMESİ
Urfa halkı, bu büyük zaferin coşkusuyla şehre dönerken, yolda “Kolumu salladım, toplar oynadı” sözleriyle bir türkü söylemeye başladı. Halkın hafızasına kazınan bu türkü, zamanla “Tılfındır Hastane Türküsü” olarak adlandırıldı ve günümüze kadar ulaştı.
Bugün hâlâ Urfa’da yankılanan bu türkü, halkın cesaretini ve bağımsızlık mücadelesini anlatan önemli bir miras olarak kabul ediliyor.
TÜRKÜNÜN SÖZLERİ
Tılfındır hastane karşıma karşı
Zalim düşmanların bomba atışı
Urfa çetelerin süngü takışı
Di yörü yörü yörü kumandanlar yörü
Urfa çeteleri dönmüyor geri
Şişkonun damından atladım geldim
Cephanem döküldü topladım geldim
Hain düşmanları pekledim geldim
Di yörü yörü yörü kumandanlar yörü
Urfa çeteleri dönmüyor geri
Tılfındır hastane karşıma karşı
Zalım Fransızın bomba atışı
Urfa çetelerinin süngü takışı
Di yeri yeri yeri Saip Beğim yeri
Çetelerin gidiyor dönmiyor geri
Kolumu salladım toplar oynadı
Kara daş içinden asker kaynadı
Yaşasın Urfa'lılar teslim olmadı
Di yeri yeri kumandanım yeri
Çetelerin gidiyor dönmiyor geri
Fıransızın başında kırmızı fesler
Atılıyor bombalar gelmiyor sesler
Bütün ruhlar uçmuş kalmış kafesler
Di yeri yeri kumandanlar yeri
Çetelerin gidiyor dönmiyor geri
Şişko'nun damından atladım geldim
Cephanam töküldü topladım geldim
Hayın Fıransızı pakladım geldim
Di yeri yeri kumandanım yeri
Çetelerin gidiyor dönmiyor geri