Balıklıgöl, Göbeklitepe, Karahantepe, Halfeti, Takoran Vadisi gibi tarihi ve turistik yerleriyle ilgi gören Şanlıurfa, aynı zamanda müzik kültürüyle de ön plana çıkıyor.
Urfalıyam Dağlıyam, Gitti Canımın Cananı, Yaram Sızlar Ağrır Başım, Diyarbekir Bu Mudur?, Siverek Asmasıyam gibi birçok sıra gecesi türküsüyle dinleyenleri mest eden kentin bir başka popüler türküsü de "Urfaya Paşa Geldi" türküsüdür.
Dinleyenlerin beğenisini alan türkünün hikayeleri ise bir o kadar ilginç ve dikkat çekici.
Türkünün hikayesinin tam olarak ne olduğu bilinmezken, türküyle ilgili 2 hikaye ön plana çıkıyor.
MUSTAFA PAŞA HİKAYESİ
Türküyle ilgili en dikkat çekici ve merak uyandıran hikaye, Doğu ve Güney Doğu Anadolu’nun sosyo-kültürel yapısıyla ilgili araştırmalar yapan Vedat Güldoğan’a ait.
Güldoğan’ın anlattığı hikayede, Diyarbakır’ın köklü ailelerinden olan Cemil Paşa’nın kentte çok büyük bir konağı ve bu konağında birçok hizmetçisiyle birkaç tane eşi vardır. Cemil Paşa, Halep’te görevliyken orada da bir eş ile evlenir ve eşini Diyarbakır’a göndereceğini söyler. Cemil Paşa, eşinin karşılanması için büyük oğlu Mustafa Paşa’ya haber verir ve eşinin Şanlıurfa’da karşılanmasını ister.
Cemil Paşa’nın isteği üzerine hazırlıklara başlayan Mustafa Paşa, Şanlıurfa’ya dostu olan Ermeni bir kadının da bulunduğu bir kervan gönderir. Kervanın Şanlıurfa’ya varmasının ardından Mustafa Paşa da birkaç gün sonra kente gelir.
Mustafa Paşa atın üzerinde kendilerini karşılamaya gelenleri selamlarken; Mustafa Paşa’nın Ermeni dostu o sırada töre gereği elini atın üzengisine koyup Mustafa Paşa’nın çizmesini öpmek ister. Durumu fark etmeyen Mustafa Paşa, ayağını üzengiye koyunca dostunun eli ezilir ve kanamaya başlar. Dostunun bağırdığını fark eden Mustafa Paşa, ayağını kaldırır ve atından indikten sonra cebinden çıkardığı ipek mendil ile dostunun elini sarar.
Yaklaşık iki gün Şanlıurfa’da dinlenen Mustafa Paşa daha sonra kervan ile birlikte Diyarbakır’a döner. Ancak Diyarbakır’a döndükten sonra Mustafa Paşa’nın Ermeni dostu, bir başka Ermeni ile gizlice evlenerek Halep’e kaçmak üzere Diyarbakır’dan ayrılır.
Mustafa Paşa, dostunu bulmak için adamlarını Halep’e gönderir fakat adamları herhangi bir sonuç almadan kente geri döner.
Bu olayın yaşanmasının ardından "Urfa’ya Paşa Geldi" türküsünün yazıldığı söylenir.
Hikayeyi anlatan Güldoğan, hikayeyi Mustafa Paşa’nın torunu Seniha Güran Hanım’dan 2001 yılında derlediğini iddia eder.
İSMET İNÖNÜ HİKAYESİ
Türkü ile ilgili anlatılan bir başka hikaye daha var. Bu hikayede Şanlıurfa’ya gelen paşanın İsmet İnönü olduğu öne sürülür. Kaynaklara göre, İnönü’nün Şanlıurfa’ya gelişi efsaneye dönüşür ve bu türkü yazılır.
TÜRKÜNÜN SÖZLERİ
"Urfa'ya paşa geldi
Tahta tamaşa geldi
Bir elim yar kolunda
Bir elim boşa geldi
Hani mendilim hani
Durmaz parmağın kani
Benim sevdiğim sensin
Senin sevdiğin hani
Urfa urfa içinde
Kavruldum yağ içinde
Ellerin yari gelmiş
Bizimki yok içinde"
