Pürin metabolizması bozukluğu sonucu oluşan hastalığa gut denilmektedir. Daha çok et ve et ürünlerinin tüketimi sonucu görülür. Etin pahalı olması, insanların etli ürünleri her zaman tüketemiyor olmasından dolayı eskiden halk dilinde...
Pürin metabolizması bozukluğu sonucu oluşan hastalığa gut denilmektedir. Daha çok et ve et ürünlerinin tüketimi sonucu görülür. Etin pahalı olması, insanların etli ürünleri her zaman tüketemiyor olmasından dolayı eskiden halk dilinde padişah, günümüzde ise zengin hastalığı olarak bilinir. Bu hastalık prevelansı ortalama 50 yaş ve üzerinde özellikle erkeklerde sık görülür.
Guttaki en önemli sorun pürin metabolizmasının yarattığı problemlerdir. Pürin ürik asite yıkılan azotlu bir bileşiktir. Ürik asit sağlıklı bir bireyin kanında 2-6 mg/dl bulunması gerekirken gut hastalarında bu oran normalden yüksektir. Yüksek oranda bulunan ürik asit erimeyen sodyum ürat tuzları şeklinde özellikle eklemlerin birleşme noktalarına (el ve ayak başparmaklarında) yerleşirler. Bu sebeple hastalarda şiddetli ağrılar olur. Gut hastalığında beslenme tedavisi hastalığa kesin çözüm olmamakla birlikte, alınan ilaçlara yardımcı olması ve hastanın ağrı nöbetlerinin olduğu dönemde ağrı şiddetinin azalmasına yardımcı olurlar.
Gut hastalığının iki türü vardır; birincisi metabolizma bozukluğu, ikinci türü ise şişmanlık, diyabet, kronik böbrek hastalığıyla birlikte görülür. Bunun tanı ve tedavisini alanında uzman hekimler tarafından yapılır ardından uygun görülen ilaçlarla derhal beslenme tedavisine geçilmelidir.
Nükleik asitin pürine dönüşümünü sağlayan enzimlerin ve/veya enzimin eksik olması sonucu vücutta ürik asit düzeyi yükselir. Bu sebeple gut hastalarına pürinden kısıtlı diyet önerilir. Uygulanacak diyette dikkat edilmesi gereken en önemli nokta hastaların hızla kilo vermemeleri gerektiğidir. Çünkü hızlı kilo kaybı sonucunda vücutta ürik asit düzeyi artar ve akut ataklara sebep olur. Bu nedenle haftada 500 gram civarı kilo kaybı olması hasta için uygun olur.
GUT HASTALIĞINDA BESİNLER
Kahve ve çay tüketiminin hiçbir sakıncası olmadığı gibi alkol hiperürisemi oluşturduğundan tüketilmemelidir.
Akut atak geçirilmesi durumunda et, balık tüketimi azaltılmalı bunun yerine protein kaynağı olarak yumurta, peynir, yoğurt tüketilmelidir. Ayrıca; kuru baklagiller (nohut, bakla, mercimek vs) orta düzeyde, sakatat, küçük balıklar yüksek düzeyde, diyette rahatlıkla tüketebilecekleri besinler yani en az düzeyde pürin içerenler ise; peynir, yumurta, tüm ekmek çeşitleri, meyveler ve bazı sebze gruplarıdır. Bütün bunların yanı sıra bol sıvı tüketimi de ihmal edilmemelidir
Unutmayın gut hastalığını yaşanılabilir kılmak için alışkanlıklarınızı tekrar gözden geçirerek diyeti yaşamınıza göre uyarlayın. Ne yazık ki bu hatalığın ilaç ve beslenme tedavisi dışında henüz herhangi bir farklı çözümü bulunamamıştır.
Sağlıklı günler diliyorum
Diyetisyen Fatma BEŞALTI
